Πολλοί ποδοσφαιριστές από πολλή μικρή ηλικία καίγονται στον ήλιο, σπάνε τα καλάμια και τα γόνατα τους αποδεικνύοντας την λατρεία τους πρός το ποδόσφαιρο τις περισσότερες φορές ξεκινώντας έναν άτυπο και γοητευτικό μαραθώνιο σε ξερό γήπεδο ή στην αλάνα, όπου γεννήθηκαν τα πιο λαμπερά διαμάντια του βασιλιά των σπόρ.Από την άλλη κουστουμαρισμένοι τύποι με καλογυαλισμένα παπούτσια και μπλέίζερ χωρούν σε έναν χαρτοφύλακα την πιο επωφελή συμφωνία γι’αυτούς και την πιο επιζήμια ταυτόχρονα για το ποδόσφαιρο.Γι’αυτούς μιλά ο Εντουάρντο Γκαλεάνο πολύ πρίν ξεσπάσει το σκάνδαλο με το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος διανθισμένο με κακουργήματα όπως η δωροδοκία, η εκβίαση, η απάτη και η απειλή, που αφορά την FIFA.Ο Γκαλεάνο στο βιβλίο του «Το ποδόσφαιρο στο φώς και την σκιά» αποκαλύπτει τα οικεία κακά που όλοι οι ασχολούντες ήθελαν να καμουφλάρουν, ή να αποκρύψουν. Όταν ο Χαβελάνζε ήταν ένας ευυπόληπτος πρόεδρος και λάτρης του αθλήματος, ο Σάμαρανκ παντοτινά αθάνατος, και οι πολυεθνικές έσερναν χωρό εκατομμυρίων.Για μια βιομηχανία που ο καθρέπτης της δεν είναι το χορτάρι ενός γηπέδου αλλά οι καλά κρυμένες συμφωνίες των κλειστών κλάμπ που πάντα θα δρούν υπό τον μανδύα ενός καλύτερου ποδοσφαίρου.
Γράφει ο Σωτήρης Νούσιας
Οι Ντάσλερ και το ποδοσφαιρικό μονοπώλιο δικαιωμάτων
Αυτή η επιχείρηση ανήκει στούς κληρονόμους του Dasler, ιδρυτή της ΑDIDAS,αδερφού και εχθρού της ανταγωνίστριας Puma.Οταν ο Σάμαρανκ κι ο Χαβελάνζε έδωσαν το μονωπώλιο των δικαιωμάτων -του ιματισμού στο ποδόσφαιρο- στην οικογένεια Ντάσλερ,ασκούσαν το ευγενές καθήκον της ευγνωμοσύνης.Η ΑDIDAS η μεγαλύτερη βιομηχανία αθλητικών ειδών στον κόσμο είχε συμβάλλει πολύ γενναιόδωρα ώστε να τους οικοδομήσει την δύναμη.Το 1990 οι Ντάσλερ πούλησαν την ΑDIDAS στον γνωστό και μη εξαιρετέο γάλλο επιχειρηματία-μάνατζερ Μπερνάρ Ταπί, αλλά κράτησαν την ΙSL Marketing που η οικογένεια εκ Γερμανίας εξακολουθεί να ελέγχει με την Γιαπωνέζικη εταιρία Ντέντσου.
Παγκόσμιος ποδοσφαιρικός τζίρος 225 δίς δολλαρίων το 1994!
Παγκόσμιος ποδοσφαιρικός τζίρος 225 δίς δολλαρίων το 1994!
Η ισχύς πάνω στον παγκόσμιο αθλητισμό δεν είναι πάιξε γέλασε.Στα τέλη του 1994 μιλώντας στην Νέα Υόρκη μπροστά σ’ενα κύκλο επιχειρηματιών ο εκ των «ισοβίων» προέδρων της ΦΙΦΑ Ζοάο Χαβελάνζε(1974-1998) ομολόγησε κάποια νούμερα, πράγμα που γιάυτόν δεν είναι καθόλου συχνό: «Μπορώ να διαβεβαιώσω οτι η οικονομική κίνηση του ποδοσφαίρου στον κόσμο φθάνει τα 225 δίς δολλάρια.» Καυχιόταν συγκρίνοντας αυτή την περιουσία με τα 136 δίς δολλάρια που παρουσίασε το 1993 η General Motors, ούσα η επικεφαλής πασών των πολυεθνικών.
Στην ίδια ομιλία ο Χαβελάνζε επεσήμανε οτι το ποδόσφαιρο είναι ενα εμπορικό προϊόν που πρέπει να πωλείται όσο το δυνατόν σοφότερα, υπενθμίζοντας τον πρώτο νόμο της σοφίας στον σύγχρονο κόσμο: «Πρέπει να προσέχει κανείς το περιτύλιγμα».
Τα χρυσά συμβόλαια των τηλεοπτικών δικαιωμάτων
Στην ίδια ομιλία ο Χαβελάνζε επεσήμανε οτι το ποδόσφαιρο είναι ενα εμπορικό προϊόν που πρέπει να πωλείται όσο το δυνατόν σοφότερα, υπενθμίζοντας τον πρώτο νόμο της σοφίας στον σύγχρονο κόσμο: «Πρέπει να προσέχει κανείς το περιτύλιγμα».
Τα χρυσά συμβόλαια των τηλεοπτικών δικαιωμάτων
Η πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων στον αθλητισμό μπορεί κάλλιστα να παρομοιαστεί ως χρυσοτόκος όρνιθα.Είναι η πώληση που αποδίδει περισσότερο μέσα στο πλουσιοπάροχο ορυχείο των διεθνών διοργανωσεων, και η ΦΙΦΑ με την ΔΟΕ ως αναπόσπαστα μέρη του «τριγώνου του διαβόλου»(Σάμαρανκ,Χαβελάνζε,ΑDIDAS) παίρνουν την μερίδα του λέοντος απ’αυτά που πληρώνει η τηλεόραση.Το χρήμα έχει πολλαπλασιαστεί θεαματικά απ’οταν η τηλεόραση άρχισε να μεταδίδει απ’ευθείας σε όλες τις χώρες τις παγκόσμιες διοργανώσεις.Η Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης έλαβε από την τηλεόραση το 1993 630 φορές περισσότερα χρήματα από την Ολυμπιάδα της Ρώμης το 1960!.Όταν η μετάδοση κάλυπτε μόνο το εθνικό δίκτυο.
Όσο πιο πολλά τόσο το καλύτερο για Σάμαρανκ, Χαβελάνζε,Ντάσλερ
Την ώρα της απόφασης αναφορικά με το ποιές θα είναι οι διαφημιστικές εταιρίες κάθε τουρνουά τόσο ο Χαβελάζε όσο και ο Σάμαρανκ και η οικογένεια Ντάσλερ της ADIDAS,το έχουν ξεκάθαρο. Πρέπει να επιλέξουν αυτές που πληρώνουν περισσότερο.H μηχανή που μετατρέπει όλο το πάθος σε χρήμα δεν μπορεί να δώσει την πολυτέλεια της προώθησης των προϊόντων, των πιο υγιεινών και πιο κατάλληλων για την αθλητική ζωή. Ξεκάθαρα μπαίνει πάντα στην υπηρεσία της καλύτερης προσφοράς και την ενδιαφέρει μόνο να ξέρει αν η ΜasterCard πληρώνει περισσότερο ή λιγότερο από την Visa ή αν η FujiFilm βάζει ή δεν βάζει στο τραπέζι περισσότερα λεφτά από την Κodak.
Όσο πιο πολλά τόσο το καλύτερο για Σάμαρανκ, Χαβελάνζε,Ντάσλερ
Την ώρα της απόφασης αναφορικά με το ποιές θα είναι οι διαφημιστικές εταιρίες κάθε τουρνουά τόσο ο Χαβελάζε όσο και ο Σάμαρανκ και η οικογένεια Ντάσλερ της ADIDAS,το έχουν ξεκάθαρο. Πρέπει να επιλέξουν αυτές που πληρώνουν περισσότερο.H μηχανή που μετατρέπει όλο το πάθος σε χρήμα δεν μπορεί να δώσει την πολυτέλεια της προώθησης των προϊόντων, των πιο υγιεινών και πιο κατάλληλων για την αθλητική ζωή. Ξεκάθαρα μπαίνει πάντα στην υπηρεσία της καλύτερης προσφοράς και την ενδιαφέρει μόνο να ξέρει αν η ΜasterCard πληρώνει περισσότερο ή λιγότερο από την Visa ή αν η FujiFilm βάζει ή δεν βάζει στο τραπέζι περισσότερα λεφτά από την Κodak.
Το ποδόσφαιρο ως μεγάλη ευγενική «χορηγία» των γνωστών… ευεργετών
H Coca-Cola θρεπτικό… ελιξήριο που δεν μπορεί να λείπει από το σώμα κανενός αθλητή, τίθεται επικεφαλής στην λίστα. Τα εκατομμύρια των…αρετών της την θέτουν εκτός συναγωνισμού.
Σ’αυτό το ποδόσφαιρο του τέλους του 20ου αιώνα. του τόσο εξαρτώμενου από το μάρκετινγκ και τους σπόνσορες καθόλου δεν εκπλήσσει το ότι κάποιες από τις πιο σημαντικές ομάδες της Ευρώπης είναι εταιρίες, φυσικά ανήκουν σε άλλες εταιρίες. Η Γιουβέντους είναι μέρος όπως και η Fiat του ομίλου Ανιέλι, ενώ ή Μίλαν του μεγάλου βιομηχανικού και εμπορικού ιταλικού κέντρου είναι μέρος τοτυ αστερισμού των εταιριών του ομίλου Μπερλουσκόνι. Η Πάρμα ανήκει στον κολοσσό γάλακτοκομικών Πάρμαλατ.η Σαμπντόρια είναι του περελαϊκού ομίλου Μαντοβάνι.Η Φιορεντίνα έλαχε να αποτελεί απόκτημα του κινηματογραφικού παραγωγού Τσέτσι Γκόρι.H Mαρσέϊγ μπήκε σε πρώτο πλάνο στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο όταν έγινε μια από τις εταιρίες του Μπερνάρντ Ταπί.Μέχρι που ένα σκάνδαλο δωροδοκιών(καλή ώρα σαν αυτό που ζούμε σήμερα…) κατέστρεψε τον κατά τα άλλα… επιτυχημένο επιχειρηματία. Η Παρί Σεν Ζερμαίν ανήκει στο τηλεοπτικό δίκτυο Canal Plus, ενώ ο σπόνσορας της γαλλικής Σοσό Peugeot,είναι η ιδιοκτήτρια του σταδίου της.
Όσον αφορά την Ολλανδία Η Φίλιπς δεσπόζει εδώ και χρόνια στην φανέλα της ιστορικής Αϊντχόβεν και κατά συνέπεια δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί και τον ιδιοκτήτη του κλάμπ. Οι δύο ομάδες της πρώτης κατηγορίας του γερμανικού ποδοσφαίρου λέγονται Mπάγερ και χρηματοδοτούνται από τον γερμανικό κολλοσό.Η Μπάγερ Λεβερκούζεν και η Μπάγερ Ερντινγκέν. O εφευρέτης και ιδιοκτήτης των υπολογιστών Άστραντ είναι ο ιδιοκτήτης της βρετανικής ομάδας Τότεναμ Χότσπουρ, της οποίας οι μετοχές είναι στο χρηματιστήριο, ενώ η Μπλάκμπέρν Ρόβερς ανήκει στον όμιλο ποτοποιίας Γουόκερ.
Στην Ιαπωνία όταν μιλά το χρήμα «ανατέλλει» το ποδόσφαιρο.
Στην χώρα του ανατέλλοντος ηλίου την Ιαπωνία, παρόλο που το ποδόσφαιρο δεν βρίσκεται ακόμη στην ποδοσφαιρική ακμή του, μετρώντας μικρή διάρκεια ζωής, οι πιο σημαντικές εταιρίες έχουν ιδρύσει ομάδες, εντάσσοντας στο δυναμικό τους αστέρες διεθνούς φήμης, δεδομένου ότι το ποδόσφαιρο είναι μια παγκόσμια γλώσσα που μπορεί να συμβάλλει στην προβολή των επιχειρήσεων τους σε όλο τον κόσμο.
Η ηλεκτρική εταιρία Furukawa ίδρυσε την ομάδα που ενέταξε στο δυναμικό της τον άγγλο θρύλο επιθετικό Γκάρι Λίνεκερ. Ο βετεράνος αλλά πάντα λαμπερός βραζιλιάνος αστέρας Ζίκο έπαιξε για την Κασίμα η οποία ανήκει στον βιομηχανικό και χρηματοπιστωτικό όμιλο Sumitomo.Οι εταιρίες Masda, Mitsubishi,Nissan,Panasonic όπως και οι Ιαπωνικές Αερογραμμές έχουν τις δικές τους ποδοσφαιρικές ομάδες.
Το κλάμπ μπορεί να χάνει χρήματα, αλλά αυτή η λεπτομέρεια δεν έχει και πολλή σημασία εφόσον δίνει καλή εικόνα στον αστερισμό των επιχειρήσεων του οποίου είναι μέλος.Γι’αυτό η ιδιοκτησία δεν είναι μυστική. Το ποδόσφαιρο εξυπηρετεί στο έπακρο την όσο το δυνατόν ευρύτερη προβολή των εταιριών, και στον κόσμο δεν υπάρχει εργαλείο μεγαλύτερης εμβέλειας για τις δημόσιες σχέσεις.
Ο Μπερλουσκόνι, η πτωχευμένη Μίλαν και η «εκτόξευση»
Τρανό παράδειγμα η εξαγορά της Μίλαν από τον μετέπειτα άρχοντα των ιταλικών μίντια Σίλβιο Μπερλουσκόνι, η οποία όταν περιήλθε στα χέρια του επιχειρηματία ήταν σε πτώχευση και λειτούργησε σαν την καλύτερη «βιτρίνα» ώστε ο Μπερλουσκόνι να αρχίσει να ξεδιπλώνει την «αυτοκρατορία» του ως μια χορογραφία μιας μεγάλης διαφημιστικής καμπάνιας. Ένα απόγευμα το 1987 ολόκληρη η ενδεκάδα της ομάδας του Μιλάνου κατέβηκε αργά ως το κέντρο του σταδίου με ελικόπτερο, ενώ στα μεγάφωνα «κάλπαζαν» οι βαλκυρίες του Βάγκνερ.
Σ’αυτό το ποδόσφαιρο του τέλους του 20ου αιώνα. του τόσο εξαρτώμενου από το μάρκετινγκ και τους σπόνσορες καθόλου δεν εκπλήσσει το ότι κάποιες από τις πιο σημαντικές ομάδες της Ευρώπης είναι εταιρίες, φυσικά ανήκουν σε άλλες εταιρίες. Η Γιουβέντους είναι μέρος όπως και η Fiat του ομίλου Ανιέλι, ενώ ή Μίλαν του μεγάλου βιομηχανικού και εμπορικού ιταλικού κέντρου είναι μέρος τοτυ αστερισμού των εταιριών του ομίλου Μπερλουσκόνι. Η Πάρμα ανήκει στον κολοσσό γάλακτοκομικών Πάρμαλατ.η Σαμπντόρια είναι του περελαϊκού ομίλου Μαντοβάνι.Η Φιορεντίνα έλαχε να αποτελεί απόκτημα του κινηματογραφικού παραγωγού Τσέτσι Γκόρι.H Mαρσέϊγ μπήκε σε πρώτο πλάνο στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο όταν έγινε μια από τις εταιρίες του Μπερνάρντ Ταπί.Μέχρι που ένα σκάνδαλο δωροδοκιών(καλή ώρα σαν αυτό που ζούμε σήμερα…) κατέστρεψε τον κατά τα άλλα… επιτυχημένο επιχειρηματία. Η Παρί Σεν Ζερμαίν ανήκει στο τηλεοπτικό δίκτυο Canal Plus, ενώ ο σπόνσορας της γαλλικής Σοσό Peugeot,είναι η ιδιοκτήτρια του σταδίου της.
Όσον αφορά την Ολλανδία Η Φίλιπς δεσπόζει εδώ και χρόνια στην φανέλα της ιστορικής Αϊντχόβεν και κατά συνέπεια δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί και τον ιδιοκτήτη του κλάμπ. Οι δύο ομάδες της πρώτης κατηγορίας του γερμανικού ποδοσφαίρου λέγονται Mπάγερ και χρηματοδοτούνται από τον γερμανικό κολλοσό.Η Μπάγερ Λεβερκούζεν και η Μπάγερ Ερντινγκέν. O εφευρέτης και ιδιοκτήτης των υπολογιστών Άστραντ είναι ο ιδιοκτήτης της βρετανικής ομάδας Τότεναμ Χότσπουρ, της οποίας οι μετοχές είναι στο χρηματιστήριο, ενώ η Μπλάκμπέρν Ρόβερς ανήκει στον όμιλο ποτοποιίας Γουόκερ.
Στην Ιαπωνία όταν μιλά το χρήμα «ανατέλλει» το ποδόσφαιρο.
Στην χώρα του ανατέλλοντος ηλίου την Ιαπωνία, παρόλο που το ποδόσφαιρο δεν βρίσκεται ακόμη στην ποδοσφαιρική ακμή του, μετρώντας μικρή διάρκεια ζωής, οι πιο σημαντικές εταιρίες έχουν ιδρύσει ομάδες, εντάσσοντας στο δυναμικό τους αστέρες διεθνούς φήμης, δεδομένου ότι το ποδόσφαιρο είναι μια παγκόσμια γλώσσα που μπορεί να συμβάλλει στην προβολή των επιχειρήσεων τους σε όλο τον κόσμο.
Η ηλεκτρική εταιρία Furukawa ίδρυσε την ομάδα που ενέταξε στο δυναμικό της τον άγγλο θρύλο επιθετικό Γκάρι Λίνεκερ. Ο βετεράνος αλλά πάντα λαμπερός βραζιλιάνος αστέρας Ζίκο έπαιξε για την Κασίμα η οποία ανήκει στον βιομηχανικό και χρηματοπιστωτικό όμιλο Sumitomo.Οι εταιρίες Masda, Mitsubishi,Nissan,Panasonic όπως και οι Ιαπωνικές Αερογραμμές έχουν τις δικές τους ποδοσφαιρικές ομάδες.
Το κλάμπ μπορεί να χάνει χρήματα, αλλά αυτή η λεπτομέρεια δεν έχει και πολλή σημασία εφόσον δίνει καλή εικόνα στον αστερισμό των επιχειρήσεων του οποίου είναι μέλος.Γι’αυτό η ιδιοκτησία δεν είναι μυστική. Το ποδόσφαιρο εξυπηρετεί στο έπακρο την όσο το δυνατόν ευρύτερη προβολή των εταιριών, και στον κόσμο δεν υπάρχει εργαλείο μεγαλύτερης εμβέλειας για τις δημόσιες σχέσεις.
Ο Μπερλουσκόνι, η πτωχευμένη Μίλαν και η «εκτόξευση»
Τρανό παράδειγμα η εξαγορά της Μίλαν από τον μετέπειτα άρχοντα των ιταλικών μίντια Σίλβιο Μπερλουσκόνι, η οποία όταν περιήλθε στα χέρια του επιχειρηματία ήταν σε πτώχευση και λειτούργησε σαν την καλύτερη «βιτρίνα» ώστε ο Μπερλουσκόνι να αρχίσει να ξεδιπλώνει την «αυτοκρατορία» του ως μια χορογραφία μιας μεγάλης διαφημιστικής καμπάνιας. Ένα απόγευμα το 1987 ολόκληρη η ενδεκάδα της ομάδας του Μιλάνου κατέβηκε αργά ως το κέντρο του σταδίου με ελικόπτερο, ενώ στα μεγάφωνα «κάλπαζαν» οι βαλκυρίες του Βάγκνερ.
Από την άλλη ο ιδιοκτήτης της γαλλικής Μαρσέϊγ Μπερνάρ Ταπί ως σπεσιαλίστας του δικού του πρωταγωνιστικού ρόλου συνήθιζε να γιορτάζει τις νίκες της Ολυμπίκ με μεγάλες γιορτές υπό το φως των πυροτεχνημάτων και των ακτίνων λέϊζερ όπου εμφανίζονταν οι καλύτερες μπάντες της ρόκ μουσικής.
Εν κατακλείδι και παρά την παλαιότητα του βιβλίου του Γκαλεάνο το ποδόσφαιρο συνεχίζει να βρίσκεται δέσμιο μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, ενώ με την εμφάνιση του στοιχήματος, τα πεδία κερδοφορίας που φθίνουν σε άλλους τομείς της οικονομίας όπως η βιομηχανία, ορίζονται από σκοτεινά και άνομα συμφέροντα που δρούν προς όφελος τους καταργώντας όχι μόνο την χαρά, την δημιουργία και την ελευθερία που συναπαρτίζουν το ίδιο το άθλημα, αλλά τείνουν να εξαφανίσουν ολοκληρωτικά το ίδιο το παιχνίδι που παίζεται στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου.
Εν κατακλείδι και παρά την παλαιότητα του βιβλίου του Γκαλεάνο το ποδόσφαιρο συνεχίζει να βρίσκεται δέσμιο μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, ενώ με την εμφάνιση του στοιχήματος, τα πεδία κερδοφορίας που φθίνουν σε άλλους τομείς της οικονομίας όπως η βιομηχανία, ορίζονται από σκοτεινά και άνομα συμφέροντα που δρούν προς όφελος τους καταργώντας όχι μόνο την χαρά, την δημιουργία και την ελευθερία που συναπαρτίζουν το ίδιο το άθλημα, αλλά τείνουν να εξαφανίσουν ολοκληρωτικά το ίδιο το παιχνίδι που παίζεται στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου.
Μέλος με Α.Μ. 13363
