Οι μωβ μέδουσες προκαλούν ανησυχία για τις διακοπές μας και φέτος το καλοκαίρι, καθώς εξαπλώνονται στο Ιόνιο και σε όλη σχεδόν τη Μεσόγειο. Όπως τονίζει χαρακτηριστικά το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, «οι κινήσεις μεδουσών που παρατηρούσαμε τον χειμώνα, μας επαλήθευσαν και επιβεβαιώνεται πια η εξάπλωση των μωβ μεδουσών και στο Ιόνιο από αρχές Απριλίου».
Ζάκυνθο, Παξοί, Αντιπαξοί, Κεφαλλονιά, Αμβρακικός κόλπος και Κέρκυρα έχουν ήδη καταγραφεί μωβ μέδουσες. Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα αρχίσει να εντείνεται το πρόβλημα και εκεί, αναφέρουν οι ειδικοί.
Σημειώνεται πως η μωβ μέδουσα εντοπίζεται σε βάθη από 0 μέχρι 1600 μέτρα. Μέγιστο μήκος έχουν τα 10 εκατοστά σε διάμετρο και το μήκος των πλοκαμιών μπορεί να φτάσει μέχρι 10 μέτρα.Κυρίως τρέφεται με σάλπες, διάφορα χιτωνοφόρα, πλακτονικά καρκινοειδή και αυγά ψαριών.
Οι μεγαλύτεροι φυσικοί θηρευτές της μέδουσας είναι η Δερματοχελώνα, η Καρέτα καρέτα, ο Τόνος, ο Ξιφίας και το Φεγγαρόψαρο.
Όταν είναι νεαρή το χρώμα της είναι πορτοκαλό – καφέ και όταν ενηλικιώνεται παίρνει αυτό το έντονο πορφυρό-μωβ χρώμα.Το πρόβλημα της εξάπλωσης της έξαρσης των μωβ μεδουσών (Pelagia noctiluca) δεν είναι μόνο στην Ελλάδα. Πέρσι το καλοκαίρι έξαρση είχαμε στο Αιγαίο, την Ισπανία και την Γαλλία.
Φέτος το πρόβλημα είναι πια σχεδόν σε όλη τη Μεσόγειο, από Πορτογαλία στα δυτικά μέχρι και το Ισραήλ στα ανατολικά και νότια στις περισσότερες Αφρικανικές χώρες. Ενώ μπορεί ακόμα να μην έχει αναφερθεί κάτι στην Αδριατική θάλασσα είναι θέμα ημερών ή εβδομάδων να αρχίσουν να έχουν πρόβλημα και εκεί.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, στον παρακάτω χάρτη υπάρχει μόνο ένα μέρος των καταγραφών και αυτό διότι άλλες χώρες όπως π.χ. η Ιταλία έχουν δικές τους εφαρμογές που βάζουν εκεί τις καταγραφές και τα δεδομένα, με πολλές φορές αυτές οι εφαρμογές να είναι κλειστές για την διαθεσιμότητα των δεδομένων στο κοινό ανά πάσα στιγμή.
Τα συμπτώματα αν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα
Οι μωβ μέδουσες θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα είδη μεδουσών στην Μεσόγειο. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν.
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – κέντρισμα από την μέδουσα μπορεί να είναι:
Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας που σας κέντρισε.
Ναυτία
Πτώση πίεσης
Ταχυκαρδία
Κεφαλαλγία
Εμετός
Διάρροια
Σπασμός των βρόγχων
Δύσπνοια
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως υπόταση, βράχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεσ διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Χρήσιμες συμβουλές
Οι πολίτες καλούνται να κοιτάζουν τον καιρό και τους ανέμους πριν πάνε σε κάποια παραλία. Χρειάζεται να έχει αντίθετους ανέμους με την φορά της παραλία (π.χ. αν η παραλία έχει θέα προς τον Νότο, τότε για να μειώνεται η πιθανότητα να υπάρχουν μέδουσες πρέπει οι άνεμοι να κατεβαίνουν από τον Βορά, ώστε τον κυματισμό που δημιουργεί να τις διώχνει μακριά από τις παραλίες). Μια καλή ιστοσελίδα είναι το windy.com (υπάρχει και αντίστοιχη εφαρμογή για κινητά και tablets)
Αν σε μια παραλία έχει πλαγκτόν, συνιστάται να αποφεύγουν οι πολίτες να κολυμπάνε, διότι οι μέδουσες τρέφονται με πλαγκτόν αλλά και τα κνιδοκύτταρα τους είναι μικρά, διαφανή και μπορούν να φτάσουν τα 10 μέτρα μήκος.
Αν υπάρχει έντονο πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες σε μια παραλία τότε συνιστάται οι πολίτες να μην ρισκάρουν να κολυμπήσουν και να φροντίζουν να έχουν πάντα κάποια αντισταμινική κρέμα μαζί τους ή κάποια κορτιζονούχα αλοιφή που μπορούν να προμηθευτούν από οποιοδήποτε φαρμακείο. Δείτε εδώ όλα τα φάρμακα για τις μέδουσες
Για κανέναν λόγο οι πολίτες δεν πρέπει να βγάζουν τις μέδουσες έξω για να τις θάψουν στην άμμο, λόγω του ότι μεταφέρεται το πρόβλημα έξω με πιθανότητα κάποιος να πατήσει έστω και τυχαία κάποια νηματοκύστη, αλλά και γιατί σε τέτοιες μεγάλες εξάρσεις όσες και να δουν οι πολίτες και να βγάλουν υπάρχουν και άλλες εκατοντάδες ή και χιλιάδες μέσα στην θάλασσα. Δεν πρόκειται να λυθεί έτσι το πρόβλημα.
Καλούνται όλοι οι πολίτες που βλέπουν οποιαδήποτε μέδουσα να τραβάνε φωτογραφία (έστω και με το κινητό του) και να ανεβάζουν την καταγραφή στο inaturalist.org (η πλατφόρμα έχει εφαρμογή και για ios και android) βάζοντας το είδος μέδουσας (αν δεν γνωρίζουν το είδος ας τοποθετούν cnidaria), την ημερομηνία που την είδανε και την ακριβή τοποθεσία. Με αυτό τον τρόπο ενημερώνεται ο σπέσιαλ google χάρτης που φτιάξαμε (οπότε μπορεί ο κάθε πολίτης να γνωρίζει τι καταγραφές μεδουσών υπάρχουν στην κάθε περιοχή από το κινητό του και μέσω των google maps), αλλά και οι καταγραφές είναι ανοιχτές για να μελετηθούν από κάθε βιολόγο και ερευνητή αν χρειάζεται αυτά τα δεδομένα.