Λησμονημένοι Πρεβεζάνοι αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης: Ιωάννης και Μιχαήλ Γκούστης

Στο πλαίσιο των επετειακών δημοσιευμάτων των ΓΑΚ Πρέβεζας για την Ελληνική Επανάσταση, παρουσιάζουμε ένα μέρος της μέχρι τώρα έρευνας μας για τους Πρεβεζάνους αγωνιστές, δίνοντας έμφαση σε πρόσωπα που είναι άγνωστα ή δεν είναι ευρύτερα γνωστά. Σήμερα θα παρουσιάσουμε τον Ιωάννη και τον γιό του, Μιχαήλ Γκούστη, για τους οποίους προέκυψε πληθώρα στοιχείων. 

Ιωάννης Γκούστης 

Το 1800 ο Ιωάννης Γκούστης βρίσκεται στην Ιθάκη και ολοκληρώνει την αντιγραφή ενός χειρόγραφου κώδικα που περιλαμβάνει τον «Νομοκάνονα του Μαλαξού» (πρόκειται για έργο με συλλογή νομικών κειμένων). Στο τέλος του κώδικα, παραθέτει ιδιόχειρη σημείωση κάνοντας μνεία του ονόματος, της (πρεβεζάνικης) καταγωγής του και του Χαλασμού της πόλης από τον Αλή πασά, που συνδυάζεται με την διετή παρουσία του στην Ιθάκη. Πρόκειται για έναν ακόμα Πρεβεζάνο που κατέφυγε στα Ιόνια νησιά μετά την καταστροφή της πόλης. Η φυγή του φαίνεται ότι δεν υπήρξε προσωρινή, καθώς το 1807 τον συναντάμε στη Λευκάδα, μαζί με άλλους ονομαστούς Έλληνες οπλαρχηγούς, στελεχώνοντας τις στρατιωτικές δυνάμεις του νησιού που είχαν αναλάβει την άμυνά του απέναντι σε επικείμενη επίθεση του Αλή πασά. Στη Λευκάδα ο Ι. Γκούστης πρέπει να γνώρισε και τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος είχε σταλθεί στη Λευκάδα από τη Γερουσία (δηλαδή την κυβέρνηση) της Επτανήσου Πολιτείας ως έκτακτος επίτροπος για τον συντονισμό των επιχειρήσεων. 

Τον επόμενο χρόνο (1808), ο  Ι. Γκούστης αναφέρεται πάλι με στρατιωτικό αξίωμα, στα Κύθηρα αυτήν τη φορά.

Τα παραπάνω στοιχεία τον καθιστούν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα περίπτωση δείχνοντας πρόσωπο το οποίο συνδυάζει μόρφωση, καθώς ήταν σε θέση να αντιγράψει ένα χειρόγραφο κώδικα, αλλά και στρατιωτική υπηρεσία. 

Η στρατιωτική του σταδιοδρομία πρέπει να συνεχίστηκε στη Ζάκυνθο, στα στρατιωτικά σώματα Ελλήνων που είχαν ιδρύσει οι Βρετανοί, υπό την διοίκηση του Richard Church, τον οποίο πολύ αργότερα θα συναντήσουμε και στην Ελληνική Επανάσταση. Στα σώματα αυτά συμμετείχαν Έλληνες οπλαρχηγοί οι οποίοι μετά αναδείχτηκαν σε ηγετικές μορφές της Επανάστασης, με χαρακτηριστική περίπτωση τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, που υπηρέτησε σε αυτά ως ταγματάρχης. Ο Ι. Γκούστης έφερε τον βαθμό του εκατόνταρχου. Τα σώματα αυτά διαλύθηκαν το 1816, ωστόσο, οι Έλληνες στρατιωτικοί παρέμειναν στο νησί, αναπτύσσοντας άλλες δραστηριότητες. Αυτήν την χρονιά μαρτυρείται η παρουσία του Ι. Γκούστη στη Ζάκυνθο, ο οποίος υπογράφει απόδειξη ναυτικού δανείου, στην οποία εμφανίζεται και το όνομα του Θ. Κολοκοτρώνη. Στο νησί παρέμεινε τουλάχιστον μέχρι και το 1819, οπότε και μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. 

Το 1820 ο Ι. Γκούστης εντοπίζεται στην Οδησσό να συνδέεται με άλλους φιλικούς. Στη συνέχεια απεστάλη από τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη στην Ελλάδα για να συναντηθεί με τους εκεί φιλικούς μεταφέροντας οδηγίες του Υψηλάντη και έχοντας μαζί του συστατικό γράμμα υπογεγραμμένο από αυτόν στις 25 Σεπτεμβρίου 1820. Από το δρομολόγιό του γνωρίζουμε ότι ο Ι. Γκούστης βρέθηκε στην Ύδρα τον Οκτώβριο και κατόπιν στην Πελοπόννησο. Η αποστολή του μαρτυρείται από τον Φώτιο Χρυσανθόπουλο ή Φωτάκο, που αργότερα υπήρξε υπασπιστής του Κολοκοτρώνη, αλλά και από τα απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη, ο οποίος επιβεβαιώνει ότι ο Γκούστης δρούσε στην Πελοπόννησο ως απεσταλμένος του Υψηλάντη. Αντίστοιχη αναφορά εντοπίζουμε και στα απομνημονεύματα του Στέφανου Στεφανόπουλου, ο οποίος, ωστόσο, θεωρεί ότι ο Ι. Γκούστης βρέθηκε στην Πελοπόννησο ως απεσταλμένος του Καποδίστρια. 

Το 1828, με την οργάνωση των στρατιωτικών δυνάμεων από την Καποδίστρια στα στρατόπεδα της Δυτικής και Ανατολικής Ελλάδας, συναντάμε τον Ιωάννη Γκούστη αρχικά στην Δυτική Ελλάδα ως μέλος της «Φροντιστικής Επιτροπής», η οποία είχε αναλάβει την επιμελητεία του στρατοπέδου και υπαγόταν στο Γενικό Φροντιστήριο. Τον Ιούνιο του 1828 μετατέθηκε στο στρατόπεδο Ανατολικής Ελλάδας τοποθετούμενος πάλι στην τριμελή «Φροντιστική Επιτροπή» και έχοντας την ευθύνη του υλικού (ενώ το κάθε ένα από τα άλλα δύο μέλη είχε ως αρμοδιότητα τους μισθούς και τις τροφές αντίστοιχα). 

Στο πολιτικό πεδίο, ο Ιωάννης Γκούστης συμμετείχε σε δύο εθνοσυνελεύσεις ως πληρεξούσιος των Ηπειρωτών: στην «Δ΄ κατ’ επανάληψιν» και «Δ΄ κατά συνέχειαν» Εθνική Συνέλευση. Η «Δ΄ κατ’ επανάληψιν» Συνέλευση ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1831 και αποτελούσε τη Συνέλευση των αντιπολιτευόμενων που διεξαγόταν παράλληλα με την Ε΄ Εθνοσυνέλευση, όπου κυριαρχούσαν οι κυβερνητικοί. Η συμμετοχή του Ι. Γκούστη σ’ αυτήν τον τοποθετεί πολιτικά στους αντιπολιτευόμενους.

Η επόμενη Εθνοσυνέλευση, που συγκλήθηκε το καλοκαίρι του 1832 ονομάστηκε «Δ΄ κατά συνέχειαν». Στο Αρχείο Κωλέττη σώζεται έγγραφο του Ι. Γκούστη με ημερομηνία 23-6-1832 προς τον Ιωάννη Κωλέττη, επίσης πληρεξούσιο των Ηπειρωτών, με το οποίο ο πρώτος ζητούσε από τον δεύτερο να του δοθούν τα πρωτότυπα έγγραφα της εκλογής τους που έγινε στο Άργος προκειμένου να τα καταθέσει στην αρμόδια επιτροπή που εξέταζε τα έγγραφα των πληρεξουσίων. Το έγγραφο έχει ψηφιοποιηθεί από το «Κέντρον Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών». (εικ.1)

Σε αυτήν την Εθνοσυνέλευση, και πιο συγκεκριμένα στην συνεδρίαση της 15ης Ιουλίου, ο Ι.  Γκούστης υπήρξε υποψήφιος για τη θέση του Αντιπροέδρου, στην οποία εκλέχτηκε τελικά ο Μαυροκορδάτος. Σε επόμενη συνεδρίαση, οπότε και ορίστηκε η συγκρότηση διαφόρων επιτροπών, αναδείχτηκε σε ένα από τα 22 μέλη της επιτροπής «επί των αποζημιώσεων και αμοιβών» ενώ λίγο αργότερα ορίστηκε μέλος τριμελούς εισηγητικής επιτροπής για την εξέταση αιτημάτων πληρεξουσίων της συνέλευσης που αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσχέρειες. 

Κλείνοντας, σημειώνουμε ότι ο Θεόδωρος (Θεοδωράκης) Γρίβας σε επιστολή του αναφέρει τον Ι. Γκούστη ως θείο του. Η μητέρα του Γρίβα ήταν η Πρεβεζάνα Θεοδώρα Γιαννίτση, γεγονός που μπορεί να αιτιολογήσει τη συγγενική σχέση του Γρίβα με τον Ι. Γκούστη.

Μιχαήλ Γκούστης

Ο Μιχαήλ ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ιωάννη. Κατά την μαρτυρία του Φωτάκου, ήταν και αυτός στην Οδησσό το 1820, μαζί με τον πατέρα του. Ωστόσο, φαίνεται ότι δεν ακολούθησε ακριβώς το ίδιο δρομολόγιο προς την Ελλάδα, αλλά μάλλον επέστρεψε στη Ζάκυνθο, από όπου, με 10 Ζακυνθινούς και Ηπειρώτες εθελοντές, μετέβη στο Μεσολόγγι. 

Το 1825 έλαβε τον βαθμό του λοχαγού στον τακτικό στρατό υπό τη διοίκηση του Κάρολου Φαβιέρου. 

Το 1828 ένας Μιχαήλ Γκούστης εμφανίζεται στον κατάλογο διορισθέντων «δια την σύναξιν των δασμών και τελωνείων δια λογαριασμόν του Εθνικού Ταμείου». Η περιοχή στην οποία διορίζεται είναι η Ελευσίνα. Αν και ως πατρίδα του σημειώνεται η Δυτική Ελλάδα, θεωρούμε ότι πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο. 

Το 1832 προβιβάστηκε στο βαθμό του υποταγματάρχη. Το 1837 τοποθετήθηκε ως υπομοίραρχος Α΄ κλάσεως στη Χωροφυλακή αλλά τον Νοέμβριο του ίδιου έτους μετατέθηκε στη Βασιλική Φάλαγγα ως λοχαγός.

Τον 1841 τον συναντάμε ως υποτελώνη στη Σκιάθο, ενώ το 1846 είναι εγκατεστημένος στην Σκόπελο έχοντας πολυμελή οικογένεια. Από εκεί καταθέτει αίτηση αναγνώρισης των υπηρεσιών του προς την πατρίδα και χρηματικής αποζημίωσης. Η αίτησή του, όπως και άλλων αγωνιστών, σώζεται στο αρχείο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και μπορέσαμε να την μελετήσουμε χάρη στην ψηφιοποίησή της.

Με τις σύντομες πληροφορίες, που παραθέσαμε παραπάνω, δώσαμε μιαν εικόνα της δράσης αυτών των Πρεβεζάνων αγωνιστών που περίμεναν περίπου δύο αιώνες για να ακουστεί ξανά το όνομά τους στον τόπο καταγωγής τους. Ο εντοπισμός τους και η συγγραφή αυτού του μικρού βιογραφικού σχεδιάσματος, απαίτησε εκτεταμένη έρευνα και συλλογή στοιχείων, που ήταν διάσπαρτα σε απομνημονεύματα αγωνιστών, ιστορικές μελέτες καθώς και σε δημοσιευμένες και αδημοσίευτες αρχειακές πηγές, διαθέσιμες πλέον χάρη στην ψηφιοποίηση τους. Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν την αξία των αρχείων και της δημοσίευσης ή ψηφιοποίησής τους, αλλά και της ιστορικής έρευνας, δείχνοντάς μας πόσο απαραίτητο είναι αυτή να συνεχιστεί, καθώς υπάρχουν πολλά ακόμα που μπορούμε να μάθουμε για την ιστορία της Πρέβεζας και των ανθρώπων της.

 

Σπύρος Σκλαβενίτης 

Αρχειονόμος, δρ. Ιστορίας, προϊστάμενος ΓΑΚ Πρέβεζας


Σχολιάστε εδώ

Η διεύθυνση του email σας δεν θα δημοσιευθεί.


Διαβάστε επίσης

ΠΡΕΒΕΖΑ

Ο ξενοδοχειακός όμιλος “MAST Hotels & Resorts” έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα του

11/03/2024, 3:08 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Σώμα Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας δημιουργείται στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας

19/02/2024, 3:08 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Συνελήφθη στην Πρέβεζα, ύστερα από καταγγελία νεαρών

19/02/2024, 2:59 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Εκλογές ΠΕΔ Ηπείρου : Ανατροπή στο αποτέλεσμα των … χαμένων – Εκλέγεται ο Δήμαρχος και δεν εκλέγεται ο Αντιδήμαρχος

19/02/2024, 2:23 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Εκλογές ΠΕΔ Ηπείρου: Εκλέχθηκε με πρωτιά ο Γιώργος Νίτσας – Δεν εκλέχθηκε ο Νίκος Γεωργάκος

16/02/2024, 10:22 πμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Αναβάλλονται οι εσωκομματικές εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ

15/02/2024, 11:47 πμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Ευχαριστήρια επιστολή για την δωρεά ενός πιάνου στο Μουσικό Σχολείο Πρέβεζας

15/02/2024, 11:41 πμ

ΠΡΕΒΕΖΑ, ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑ

Πρέβεζα: Θανατηφόρο τροχαίο στον Κερασώνα

05/02/2024, 7:50 μμ


To mypreveza.gr είναι το ενημερωτικό portal για το Νομό Πρέβεζας στο οποίο μπορείτε να δείτε όλες τις τοπικές ειδήσεις, αλλά και νέα από όλη την Ήπειρο, την Ελλάδα και τον κόσμο.

"Η δική σου Πρέβεζα με ένα μόνο κλικ."

Συνεργαζόμενα sites