Κοσμάς Κοψάρης-Προσεγγίζοντας την ποίηση της Άννας Αφεντουλίδου

Η ημέρα που είναι αφιερωμένη στη γυναίκα ενδείκνυται για την παράθεση ορισμένων στίχων από την ποίηση της Άννας Αφεντουλίδου, που αποτυπώνουν την εσωστρέφεια του γυναικείου ποιητικού υποκειμένου. Ο τίτλος αυτών των ποιημάτων είναι χαρακτηριστικός: «Πολεογραφικόν». Αφορά τον αντίκτυπο της πόλης στον ψυχισμό της ποιήτριας, η οποία οπτικοποιεί τις εξωτερικές αναπαραστάσεις της πραγματικότητας της Πρέβεζας, πριν αυτές γίνουν θρυμματισμένες εικόνες στο εσωτερικό της:

Αυτή η πόλη

ξέρει καλά

τις βεντούζες τ’ ουρανού

Ρουφά το αίμα και το φτύνει

Λεπίδες χαλκού

Χαρακιές από χώμα

Ο γλάρος βουτά και φεύγει

Η νυχτερίδα χτυπά ξανά

πάνω στο φως

Αυτή η πόλη

ανάβει πάντα τους φανούς

προτού προλάβω

Ο ουρανός στις συνθήκες υπαρξιακής μόνωσης συμβολίζει την τραυματική εμπειρία ενός ασθμαίνοντος ποιητικού φορέα, όταν βιώνει την πλήρη ανοικείωση σε σχέση με το έξω. Πρόκειται για μια ποίηση που φωταγωγεί τις ανησυχίες του γυναικείου συναισθηματισμού φτάνοντας μέσα από το οντολογικό σκοτάδι ως τις απόμακρες ίνες του επέκεινα. Δεν υπάρχουν άνθρωποι, μόνο στοιχεία της φύσης που εγείρουν το κάλεσμα για μια βαθυστόχαστη σιωπή: 

Η πόλη γέμισε

αηδόνια Εξαϋλώθηκαν

βεράντες κήποι

Σύνορα σιωπής

Δεν βλέπεις

μόνο ακούς

Κι αν

πλησιάσεις

πολύ

πεθαίνουν

Η πεισιθάνατη ατμόσφαιρα ανακαλεί τη χαρά τη δημιουργίας. Τώρα, όμως, μαζί με το σκοτάδι απλώνεται η νεκρική σιγή. Αρχίζει η έσω αποδιοργάνωση ως ανάκλαση της γενικότερης εξωτερικής απορρύθμισης. Υποδηλώνεται η αδυναμία συντονισμού της γυναικείας φωνής με τις συγκεχυμένες ψηφίδες του αντροκεντρικού κόσμου:

Μόνη ελπίδα

αυτής της πόλης

η άγκυρα στο μνήμα

και μια τρύπα

κάτω απ’ την θάλασσα

που ζωντάνεψε ξανά

ύμνους και θρύλους

Γοργόνες και μάγισσες

που φυλούν τα σωθικά της

Η θαλασσογραφία μετατρέπεται σε θανατογραφία για να αγκιστρώσει τη λογοτεχνική δημιουργία σε απαντοχή προς την έλευση ενός ευοίωνου αύριο: 

Μετά τον Απαγχονισμό

Ο ήλιος κρεμάστηκε

ξανά

ξηλώνοντας τα σύννεφα

Ξέφτια πουλιών μαδημένα

Κόκκινη βροχή

θα πνίξει τ’ απόγευμα

Κι εγώ

εδώ

δικασμένη

να περιμένω

Ο κόσμος καταρρέει όταν δεν υπάρχει κανείς τριγύρω να ακούσει τις βαθύτερες οντολογικές ανησυχίες του ποιητικού εγώ. Η αναμονή στην μόνιμη κατάσταση απουσίας καταβαραθρώνει την ανθρώπινη φωνή, όταν θέλει να στείλει τα δικά της σήματα σε έναν αυτοματοποιημένο κόσμο. Η ποιήτρια, ωστόσο, εξακολουθεί να περιμένει, άρα σηματοδοτεί ότι συνεχίζει να υπάρχει. Το μόνο που μένει είναι να μπορέσει να βγει από την αεροστεγή σιωπή και να βρει αποδέκτες της συναισθηματικής της πληρότητας. Η βροχή για εκείνη γίνεται κόκκινη, καμωμένη από την οδυνηρή εμπειρία του να αισθάνεται ότι βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής ως ύπαρξη. Το να περιμένει σημαίνει ότι κάποτε θα ακουστεί, με κάποιον θα μιλήσει που θα την νιώσει, όπως πραγματικά είναι. Τότε, θα κοπάσει η βροχή. 

Κοσμάς Κοψάρης (Δρ. Φιλολογίας Π.Ι.,Υπ. Δρ. Ιταλικής Φιλολογίας ΑΠΘ, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Φιλολογίας Δ.Π.ΘΡ., Ιταλικής Φιλολογίας ΑΠΘ, Γαλλικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ, κριτικός λογοτεχνίας)