«Το επίνειον της Ηπείρου». Ανταπόκριση από την Πρέβεζα του 1926. 

Το τελευταίο διάστημα, αναδιφώντας σε ψηφιοποιημένες αθηναϊκές εφημερίδες του παρελθόντος, εντοπίσαμε πληθώρα άρθρων και ανταποκρίσεων που αφορούν στην Πρέβεζα και την ευρύτερη περιοχή της. Η πλειονότητα των δημοσιευμάτων τοποθετείται στην περίοδο του Μεσοπολέμου. Σταδιακά το ΤΜΗΜΑ ΓΑΚ ΠΡΕΒΕΖΑΣ θα παρουσιάσει κάποια από αυτά τα άρθρα που καταδεικνύουν το κλίμα και τις πραγματικότητες μιας άλλης, διαφορετικής εποχής, ενίοτε, όμως, αναδεικνύουν και ζητήματα που και σήμερα απασχολούν την τοπική κοινωνία.

Θα ξεκινήσουμε με μία ανταπόκριση από την Πρέβεζα που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Πολιτεία» το 1926. Συντάκτης του άρθρου είναι ο μετέπειτα πολιτικός Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας.

Δεν θα σχολιάσουμε αναλυτικά το άρθρο καθώς είναι εύγλωττο και περιγράφει με σαφήνεια την εικόνα της πόλης αλλά και τα ζητήματα που απασχολούσαν την τοπική κοινωνία. Θα σταθούμε μόνο σε μερικά ενδιαφέροντα σημεία.

Πρώτον, στη σημασία που αποδίδεται στο λιμάνι της Πρέβεζας αλλά και στην ταυτόχρονη ανυπαρξία υποδομών που περιγράφεται με μελανά χρώματα. Ειδικά αξίζει να επισημάνουμε τα όσα αναφέρονται για το Τελωνείο καθώς και την καταγραφή του αιτήματος των τοπικών φορέων για μεταφορά του στα Παλιοσάραγα, δίπλα στη Βάση, στην θέση δηλαδή πού βρίσκεται τώρα το παλιό κτίριο του τελωνείου. Κατά την άποψη του συντάκτη, αλλά προφανώς και  της τοπικής κοινωνίας, πρέπει να γίνουν συγκεκριμένα έργα που θα ανταποκρίνονται στη συμβολή του λιμανιού στην εθνική οικονομία. 

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα υποδομής αποτελεί η ύδρευση της πόλης. Σημειώνουμε ότι την περίοδο που συντάσσεται το άρθρο, εξελίσσονταν διαδικασίες για την υλοποίηση έργου κατασκευής αγωγού μεταφοράς ύδατος από τη Νικόπολη. Τα σχετικά με το έργο αυτό, τις δυσκολίες και τις περιπέτειες στις οποίες μπήκε η πόλη εξαιτίας του, περιγράφονται λεπτομερώς από τον κ. Γιώργο Μουστάκη στο βιβλίο του «Τα Πρεβεζάνικα». Το σίγουρο είναι ότι η εξέλιξη των πραγμάτων δεν δικαίωσε τις υψηλές προσδοκίες που περιγράφει το άρθρο του Αθανασιάδη Νόβα, ενώ το ζήτημα της ύδρευσης της πόλης λύθηκε μεταπολεμικά.

Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η χρήση του όρου «εξηκόνταρχοι» ο οποίος μας παραπέμπει στην καρυωτακική «εξηκονταρχία Πρεβέζης» και αφορά στο τελωνείο, όπως έχει ήδη διευκρινιστεί από τους φιλολόγους που έχουν ασχοληθεί με το έργο του ποιητή.  

«Πρέβεζα, Σεπτέμβριος. Ο πλέων προς την Πρέβεζα δεν αγνοεί ότι είναι αυτή ένας εκ των μεγαλύτερων λιμένων της Ελλάδος, πέμπτος κατά σειρά εισπράξεων τελωνειακών. Ο αγκυροβολών όμως και αντικρύζων και παρατηρών και εξετάζων δε μένει με την εντύπωσιν αυτήν. Τίποτε σχεδόν δεν δείχνει ένα μεγάλον σχετικώς λιμένα. Μήπως τα έργα τα λιμενικά ή μήπως του τελωνείου τα χάλια; Και κατέρχεται η πόλις έως τα κράσπεδα της θαλάσσης στριμωχτά, σωροβολιαστά, ασφυκτικά με αταξίαν και με σύγχυσιν ωσάν ένας λαός ανθρώπων που συρρέει στο ακρογιάλι και τσαλαπατιέται εκεί προσδοκών ματαίως κάποιαν από θαλάσσης σωτηρίαν. Κληρονομία κακή του αστικού συμφυρμού των σκοτεινών χρόνων της τουρκικής δουλείας. Ενώ κατέχει μίαν μοναδικήν τοποθεσίαν και θα μπορούσε ανέτως ν’ αναπτυχθή προς όλα τα μέρη. Τώρα την περιφράσσει ακόμη από το μέρος της ξηράς πελώρια τάφρος, έργον αν δεν απατώμαι του Αλή πασσά, η όποια, καθώς της αφαίρεσαν μάλιστα την λιθεπένδυσιν, αποβαίνει εστία πάσης βρώμας και ακαθαρσίας. Έπειτα εκτείνεται ο απέραντος ελαιών, πυκνόν αργυρόφυλλον δάσος, του οποίου τα προαιώνια ελαιόδενδρα, συμμετρικώς φυτευμένα φθάνουν από τον Αμβρακικόν έως το Ιόνιον, εκεί όπου τα παμπάλαια έρημα κάστρα αντιλαλούν τον υπόκωφον ρόχθον του ανοικτού πελάγους… Η Πρέβεζα βλέπει προς τον Αμβρακικόν και είναι τέτοια η διάταξις των βουνών της Ακαρνανίας και της Ηπείρου ολόγυρα ώστε απολαμβάνει κανείς την εντύπωσιν μιας μεγάλης λίμνης. Ρωμαντικός είναι ο περίπατος προς την «Βρυσούλα», όπου η ακτή ανυψούται και ο κόλπος γίνεται ωραιότερος θεώμενος αφ’υψηλού. Ένα νέον παραλιακόν ξενοδοχείον με το υποκάτωθεν του ζυθοπωλείον ήρκεσαν να δώσουν εις την Πρέβεζαν μίαν γραμμήν σύγχρονου πολιτισμού, επιτρέπουσαν κάποιαν άνεσιν εις τον επισκέπτην. Από δημοτικής απόψεως η Πρέβεζα έχει μεγάλας ελλείψεις και θα περάσουν χρόνια πολλά έως ότου εξελιχθεί εις σύγχρονον πόλιν. Ο δήμαρχός της κ. Β. Μπάλκος έχει τας καλυτέρας των προθέσεων.

Τα οικονομικά του Δήμου πρέπει να θεωρηθούν ανθηρά. Τα ετήσια έσοδα προσεγγίζουν το εκατομμύριον. Χρέη δεν υπάρχουν. Αλλ’ αι ανάγκαι είναι μεγάλαι και σχεδόν αθεράπευτοι. Λόγου χάριν έχει ανάγκην νέων ρυμοτομιών η πόλις δια να γίνει πόλις. Αλλ’ αι ρυμοτομίαι αυταί πρόκειται να είναι τόσον ανατρεπτικαί ώστε δεν προβλέπω ότι θα τολμηθούν επί των ημερών μας. Υπέρ όλας όμως τας ανάγκας η σπουδαιοτέρα και επιτακτικωτέρα είναι η ανάγκη της υδρεύσεως. Πάσα άλλη προσπάθεια πρέπει να παραμεριστεί και να συγκεντρωθεί η δραστηριότης της Δημοτικής Αρχής προς επίλυσιν του ζητήματος τούτου.

Έχουν γίνει από πολλού χρόνου σχετικαί μελέται, προς μεταφοράν του νερού της Νικοπόλεως, τα σεβάσμια ερείπια της οποίας σιωπούν την ματαίαν των δόξαν 6 χιλιόμετρα έξω της Πρεβέζης. Λύεται το πρόβλημα. Και θα είχε λυθεί προ τετραετίας εάν ήσαν ολίγον δραστηριώτεροι οι τότε αρμόδιοι. Διότι είχεν υπολογισθεί ότι θα εστοίχιζεν το έργον τω καιρώ εκείνω μόνον 665.000 παλαιάς δραχμάς. Κατά τα λοιπά η Πρέβεζα έχει ασύγκριτα πλεονεκτήματα ως τόπος διαμονής. Η συγκοινωνία της με τας Πάτρας και τον Πειραιά είναι καθημερινή, πολλάς δε μέρας καταπλέουν ή αποπλέουν δύο και τρία ατμόπλοια. Ολίγαι επαρχιακαί πόλεις έχουν την κίνησιν ανθρώπων που παρουσιάζει η Πρέβεζα. Αλλ’ είναι αληθές ότι καμμία άλλη περιφέρεια της Ελλάδος δεν επικοινωνεί με τον άλλον κόσμον ει μη αποκλειστικώς και μόνον δια μιας και μοναδικής θύρας όπως η Ήπειρος δια της Πρεβέζης. Λιμήν άλλος συνδεδεμένος με το εσωτερικόν δι’ αμαξιτής οδού δεν υπάρχει. Αμαξιτή οδός συνδέουσα την περιφέρειαν με τον λοιπόν κορμόν της χώρας ούτε. Η προς Άρταν οδός εκβάλλει πέραν ταύτης εις Αιτωλοακαρνανίαν που τυφλούται εις αδιέξοδον διότι ούτε η Αιτωλοακαρνανία συνδέεται από ξηράς με την λοιπήν Ελλάδα. Η Πίνδος με τας διακλαδώσεις της είναι ακόμη ανυπερπήδητος από τον συγκοινωνιακόν τροχόν. Τοιουτοτρόπως η Πρέβεζα απομένει η μόνη έξοδος, η μόνη είσοδος της Ηπείρου.

Η επιβατική κίνησις του λιμένος και των αυτοκινήτων λεωφορείων του εσωτερικού είναι ζωηρότατη. Ηθέλησα να εξακριβώσω στατιστικώς την κίνησιν αυτήν αλλά δεν το κατώρθωσα. Εβεβαιώθην μόνον εκ μέρους των αρμοδίων Αρχών ότι τα τέλη εισιτηρίων των ατμόπλοιων ανέρχονται εις 150.000 περίπου δραχμάς ετησίως, εις ίσον δε ποσόν τα τέλη εισιτηρίων και κομίστρων των δρομολογικών αυτοκινήτων.

Εκτός της τακτικής της συγκοινωνίας με το κέντρον η Πρέβεζα ως τόπος διαμονής έχει -πρέπει να έχει- εξαιρετικά προνόμια εις το ζήτημα της διατροφής. Άφθονα και εκλεκτά είναι τα προϊόντα της περιφέρειας της, προϊόντα γεωργικά, κτηνοτροφικά, αλιευτικά. Δια την παραγωγήν τυρού, βουτύρου, λαδιού, επίσης σιτηρών, οίνου και κρέατος έγραψα εις προγενέστερα περί γεωργίας και κτηνοτροφίας άρθρα μου. Μένουν τα προϊόντα της θαλάσσης. Τουλάχιστον 50 κιβώτια ψάρια ημερησίως, ήτοι 1.500 οκάδες εξάγονται από τα ιχθυοτροφεία της Πρεβέζης. Μεγάλη δε είναι και η συγκομιδή της ελευθέρας αλιείας του Αμβρακικού. Το εξαιρετικόν όμως θαλασσινό προϊόν της Πρεβέζης είναι αι περίφημοι γαρίδες, ευμεγέθεις και εύγευστοι όσον εις κανένα άλλον αιγιαλόν. Εξ αυτών αλιεύονται, από τον Απρίλιον και πέρα 1.000 περίπου οκάδες ημερησίως, εξάγονται δε προς τον Πειραιά. Οι κάτοικοι παραπονιούνται ότι τα άφθονα και εκλεκτά αυτά τρόφιμα εξαφανίζονται από την εντοπίαν αγοράν και δεν τα απολαμβάνουν ελευθέρως. Είναι το γενικόν παράπονον όλων των τόπων της παραγωγής. Παράπονον δίκαιον διότι παντού η παρακράτησις ορίζεται ανεπαρκής και εκτελείται ανεπαρκεστέρα. 

Δια το ελληνικόν κράτος η Πρέβεζα νοείται κυρίως ως λιμήν εμπορικός, δηλαδή ως τελωνείον. Είναι το πέμπτον κατά σειράν εισπράξεων τελωνείον εισαγωγής, ερχόμενον μετά τα τελωνεία Πειραιώς, Θεοσαλονίκης, Πατρών καί Βόλου.

Αι εισπράξεις του αυξάνουν συνεχώς. Κατά το οικονομικόν έτος 1923-1924 είχον ανέλθει εις 8.500.000 δραχ. Κατά το λήξαν τοιούτο, 1925-26, εδιπλασιάσθησαν ανελθούσαι εις 16.010.133,20. 

 Που είναι όμως ο λιμήν και που το τελωνείον; Το λιμενικόν ταμείον έχει απόθεμα 1.000.000, ετησίας δε εισπράξεις πλέον των 600.000 δραχ. Βάσιν και πόρους υπεραρκετούς δια την άμεσον εκτέλεσιν των απαραιτήτων εκείνων λιμενικών έργων, δια των οποίων θα δοθεί μορφή λιμένος εις το άμορφον σημερινόν παράκτιον χάσμα. Έχει υπολογισθεί ότι τα απαιτούμενα έργα θα στοιχίσουν περί τα 8.000.000 δραχμών. Αλλά πότε έχει υπολογισθεί πόσον στοιχίζει η ρωμέικη κακοροιζικιά και ακαταστασία; Οι τεχνητοί ογκόλιθοι δια των οποίων επρόκειτο να κατασκευασθούν τα λιμενικά έργα κατάκεινται αχρησιμοποίητοι, εις την παραλίαν ως μνημεία συμβολικά του ογκολιθισμού που καταπιέζει το ελληνικόν εγκέφαλον!

Αλλ’ ό,τι εξαίρει την νεοελληνικήν ατασθαλίαν και διατρανώνει την κρατικήν αναξιοπρέπειαν είναιι η κατάστασις του Τελωνείου Πρεβέζης. Αξιοθρήνητος κατάστασις. Χρειάζεται ειδικόν τάλαντον δια να την περιγράψει κανείς. Κάποια ξύλινα κιγκλιδώματα, σεσηπότα και παράλυτα, περικλείουν -δήθεν περικλείουν- την ζώνην του Τελωνείου, δίδοντα την εντύπωσιν ορίων πλατείας διαλυθέντος προ πολλού υπαιθρίου καραγκιόζη. Εντός του περιβόλου τούτου εγείρονται με γεροντικήν δυσκολίαν, μόλις υποβασταζόμενα εις τα θεμέλιά των, αι περικλεείς παράγκαι, αίτινες συναποτελούν το συγκρότημα των αποθηκών του Τελωνείου. Στέγαι διάτρητοι εκ της πολυκαιρίας, στηρίγματα των υποστέγων σαθρά και ετοιμόθραυστα, τοιχώματα διερρηγμένα και ετοιμόρροπα. Νομίζει κανείς ότι ευρίσκεται εν μέσω ερειπίων ξυλίνης πόλεως καταστραφείσης από σεισμόν και από κυκλώνα. Αλλά κινείται δια μέσου αυτών πλήθος ανθρώπων εργατικών και πολυασχόλων. Τελώναι, έμποροι, ελεγκταί, ταξειδιώται, εξηκόνταρχοι, τελωνοφύλακες, αχθοφόροι… Και είναι τα ετοιμόρροπα εκείνα παραπήγματα το… μέγαρον ενός των μεγαλύτερων τελωνείων του Ελληνικού Κράτους. Ιδού τα γραφεία, τα ελεγκτήρια, αι αποθήκαι, ιδού το οπλοστάσιον της τελωνοφυλακής, ιδού αι σκοπιαί των τελωφυλάκων. Είναι απίστευτον αλλ’ όμως είναι αληθέστατον. Η φθορά των συγκεντρωμένων εις το Τελωνείον εμπορευμάτων είναι τόσον συνήθης και αναπόφευκτος τον χειμώνα, ώστε καθημεριναί σχεδόν είναι αι διαμαρτυρίαι των εμπόρων και συχνόταται αι εκπτώσεις δασμών εις βάρος των συμφερόντων του Δημοσίου. Προξενούνται δε αι φθοραί αύται όχι μόνον από τα κρουνηδόν εισρέοντα όμβρια ύδατα αλλά και από τα θαλάσσια τα οποία κατακλύζουν, όταν είναι τρικυμία, τας αποθήκας ευχερώς υπερπηδώντας τον χαμηλόν λιμενοβραχίονα όστις τείνεται ματαίως δια να υπερασπίση τον τελωνειακόν περίβολον!

 Από πολλών ετών και δι’ αλλεπαλλήλων αναφορών υπεδείχθη αρμοδίως η επιτακτική ανάγκη της μεταφοράς του τελωνείου εις θέσιν Παληοσάραγα ένθα εδρεύει η Στρατιωτική Βάσις. Πρέπει να εννοήσει ο κ. υπουργός των Οικονομικών ότι και λόγοι κρατικής αξιοπρέπειας αλλά και λόγοι συμφερόντων του Δημοσίου καθιστούν πλέον ή υποχρεωτικήν την περίπτωσιν της άνετου, ασφαλούς και ευπρεπούς εγκαταστάσεως του Τελωνείου Πρεβέζης εις Παληοσάραγα. Εν το μεταξύ δε αυστηρώς επιβάλλεται όπως υψωθεί ολίγον ο προστατευτικός λιμενοβραχίων και επισκευασθούν πολύ αι ετοιμόρροποι αποθήκαι και τα σαθρά παραρτήματα του Τελωνείου.

Η παρούσα κατάστασις, της οποίας αμυδράν έδωσα εικόνα, εμπνέει εις τους πολίτας οίτινες συναλάσσονται με το Κράτος περιφρόνησιν και τάσεις αποφυγής προς αυτό υποχρεώσεων, αντί να εμπνέη σεβασμόν και αυστηράν εκπλήρωσιν των υποχρεώσεων τούτων. Πρέπει δε να προστεθεί ότι η Πρέβεζα δικαιούται μεγαλύτερης προσοχής και προστασίας κατά τον νόμον της αντιπαροχής διότι παρέχει ουκ ολίγα.

Το Δημόσιον Ταμείον Πρεβέζης, το οποίο διευθύνει από ετών ο κ. Γεώργ. Κόμβος, εις των νεωτέρων και ικανωτέρων υπαλλήλων του οικονομικού κλάδου, εισέπραξε κατά την χρήσιν 1925-26 δραχμάς 29.537,258,10. Ολίγα επαρχιακά ταμεία πραγματοποιούν τόσας εισπράξεις».


Σχολιάστε εδώ

Η διεύθυνση του email σας δεν θα δημοσιευθεί.


Διαβάστε επίσης

ΠΡΕΒΕΖΑ

Ο ξενοδοχειακός όμιλος “MAST Hotels & Resorts” έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα του

11/03/2024, 3:08 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Σώμα Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας δημιουργείται στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας

19/02/2024, 3:08 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Συνελήφθη στην Πρέβεζα, ύστερα από καταγγελία νεαρών

19/02/2024, 2:59 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Εκλογές ΠΕΔ Ηπείρου : Ανατροπή στο αποτέλεσμα των … χαμένων – Εκλέγεται ο Δήμαρχος και δεν εκλέγεται ο Αντιδήμαρχος

19/02/2024, 2:23 μμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Εκλογές ΠΕΔ Ηπείρου: Εκλέχθηκε με πρωτιά ο Γιώργος Νίτσας – Δεν εκλέχθηκε ο Νίκος Γεωργάκος

16/02/2024, 10:22 πμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Αναβάλλονται οι εσωκομματικές εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ

15/02/2024, 11:47 πμ

ΠΡΕΒΕΖΑ

Ευχαριστήρια επιστολή για την δωρεά ενός πιάνου στο Μουσικό Σχολείο Πρέβεζας

15/02/2024, 11:41 πμ

ΠΡΕΒΕΖΑ, ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑ

Πρέβεζα: Θανατηφόρο τροχαίο στον Κερασώνα

05/02/2024, 7:50 μμ


To mypreveza.gr είναι το ενημερωτικό portal για το Νομό Πρέβεζας στο οποίο μπορείτε να δείτε όλες τις τοπικές ειδήσεις, αλλά και νέα από όλη την Ήπειρο, την Ελλάδα και τον κόσμο.

"Η δική σου Πρέβεζα με ένα μόνο κλικ."

Συνεργαζόμενα sites