Συρράκο Ιωαννίνων : Το πέτρινο στολίδι της Ηπείρου

Χτισμένο πάνω στο χείλος της απότομης χαράδρας του ποταμού Χρούσια, στο Όρος Περιστέρι, σε υψόμετρο 1200μ. στέκει αγέρωχο ένα από τα ομορφότερα, αν όχι το ομορφότερο χωριό της Ηπείρου.

Το Συρράκο είναι το ιστορικό αρχοντοχώρι που βρίσκεται 52 χλμ. νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων, στα Βόρεια Τζουμέρκα και αποτελεί υπόδειγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς χτίστηκε το χωριό. Το πιο πιθανό είναι ότι ο πρώτος οικισμός δημιουργήθηκε τον 15ο αιώνα.

Η εκπληκτική αρχιτεκτονική

Λαξεύοντας την πέτρα οι τοπικοί μάστορες εναρμόνισαν την κατοικία με το φυσικό περιβάλλον αλλά και τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά δεδομένα του χώρου και της εποχής.

Τα πέτρινα σπίτια με τη λαξευτή τοιχοποιία και τις σχιστόπλακες της στέγης, τα παλιά τοξωτά γεφύρια, οι περίτεχνες καμάρες, τα  λιθόστρωτα καλντερίμια, οι παραδοσιακές βρύσες μέσα κι έξω από τον οικισμό με το αθάνατο βουνίσιο νερό, οι πετρόκτιστες καλοδιατηρημένες εκκλησίες, δημιουργούν μία εικόνα ξεχωριστής ομορφιάς.

Τα βαθύσκιωτα παμπάλαια πλατάνια και η εκπληκτική ορεινή φύση που περιβάλλει το χωριό συνθέτουν ένα σπάνιο πίνακα ζωγραφικής που μαγεύει τον κάθε επισκέπτη.

Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο ότι το Υπουργείο Πολιτισμού το 1975 χαρακτήρισε το Συρράκο το 1975 οικισμό ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ειδικής προστασίας, ενώ τρία χρόνια αργότερα το 1978 χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος ως παραδοσιακός οικισμός.

Ο Ποιητής Κώστας Κρυστάλλης

“Ποιος λέει δεν κλαίνε τα βουνά;
Ποιος λέει πώς δεν γεράζουν;…
Χιόνια και κρούσταλλα παλιά, γεράματα γιομάτα,
σκεπάζουνε τον Πίνδο μου, και καταχνιές τον πνίγουν·”

Ο ποιητής Κώστας Κρυστάλλης ”Τραγουδιστής του χωριού και της στάνης” που, αν και πέθανε σε ηλικία μόλις 26 χρόνων , πρόλαβε και έβαλε τη δική του σφραγίδα στην ελληνική ποίηση. Γεννήθηκε στο Συρράκο το 1868. Το 1997 το Κοινοτικό Συμβούλιο της Κοινότητας Συρράκου αποφάσισε τη δημιουργία Λαογραφικού Μουσείου και Βιβλιοθήκης στο σπίτι του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη. Από το 2002 λειτουργεί το μεν ισόγειο ως λαογραφικό μουσείο, ο δε όροφος ως βιβλιοθήκη με πολλούς και αξιόλογους τόμους.

Συρρακιώτικος τραχανάς

Το Συρράκο φημίζεται για τις παραδοσιακές του πίτες, τα σπιτικά γλυκά, το εξαιρετικό τσάι του Βουνού, τα ντόπια κρέατα, αλλά και για τον χειροποίητο τραχανά. Μάλιστα κάνοντας μια βόλτα στα λιθόστρωτα καλντερίμια του θα δείτε τις νοικοκυρές να απλώνουν τον τραχανά με τον παραδοσιακό τρόπο στις αυλές των σπιτιών.

Από το Συρράκο στους Καλαρρύτες περπατώντας

Ιδανικός τόπος για ορεινή πεζοπορία το Συρράκο προσφέρει πλήθος πεζοπορικών και ορεινών διαδρομών. Μία από τις πιο διαδεδομένες είναι η διαδρομή από το Συρράκο στο χωριό Καλαρρύτες, διασχίζοντας τον Ποταμό Χρούσια από το παλιό μονοπάτι.

Στην ιδιαίτερου φυσικού κάλλους διαδρομή φτάνοντας στη ποταμιά, διακρίνονται και οι παλιοί μύλοι του χωριού.