Παρουσία πλήθους πιστών τελέστηκε σήμερα ανήμερα της Αγίας Πελαγίας , χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Πρεβέζης κ.Χρυσοστόμου,ο πανηγυρικός Όρθρος και η Θ.Λειτουργία, στην ομώνυμη ιστορική Ιερά Μονή που βρίσκεται στην Καστροσυκιά.
Για τον βίο της Αγίας Πελαγίας μίλησε ο Αρχιμανδρίτης π. Μεθόδιος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Γηρομερίου Φιλιατών.
Η Αγία Πελαγία γεννήθηκε στην πόλη Ταρσό της Κιλκισίας και έζησε στη Ρώμη στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Μεγάλωσε σε ειδωλολατρικό περιβάλλον, όμως σε νεαρή ηλικία είδε σε όραμα τον Επίσκοπο της Ρώμης, ο οποίος την προέτρεπε να βαπτισθεί. Όταν ξύπνησε και συνήλθε ζήτησε άδεια από τη μητέρα της και με το πρόσχημα ότι θα μεταβεί στην τροφό της, πού ζούσε σε άλλη πόλη, πήγε στον Επίσκοπο, ο οποίος τη βάπτισε χριστιανή. Η χαρά της ήταν μεγάλη. Αφού παρέδωσε τα πολυτελή της ενδύματα στον Επίσκοπο για να τα πουλήσει και να διαθέσει τα χρήματα στους πτωχούς και αδύνατους, ντύθηκε τη στολή του βαπτίσματος και εν συνεχεία πήγε στην τροφό της η οποία όμως όταν την είδε έτσι ντυμένη έγινε έξαλλη από θυμό και την έδιωξε. Αποφάσισε τότε να επιστρέψει στη μητέρα της, ελπίζοντας στη μητρική κατανόηση και στοργή. Όταν όμως και η μητέρα της αντίκρισε αυτή της την ενδυμασία αναστατώθηκε και πέφτοντας στο πόδια της, την ικέτευσε να επανέλθει στην αρχική της πίστη. Η Πελαγία απογοητεύτηκε, στενοχωρήθηκε αλλά της δήλωσε ότι η απόφασή της ήταν οριστική και αμετάκλητη. Όταν όμως πληροφορήθηκε το γεγονός ο γιος του Διοκλητιανού, ο οποίος ήταν αρραβωνιαστικός της Πελαγίας, από τη θλίψη του αυτοκτόνησε. Όταν ο αυτοκράτορας ανακάλυψε την αιτία θανάτου του γιου του κάλεσε την Πελαγία και τη διέταξε να θυσιάσει στο είδωλα. Η Αγία με παρρησία αρνήθηκε, λέγοντάς του ότι γνώρισε τον αληθινό Θεό. Έξαλλος ο Διοκλητιανός, διέταξε να πυρώσουν ένα χάλκινο βόδι και να την τοποθετήσουν εντός του, χαρίζοντάς της την ουράνια δόξα.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα Δημοτικών Τραγουδιών (συνοδεία παραδοσιακής ορχήστρας) από τους Μαθητές της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ι.Μητροπόλεως (παράρτημα Φιλιππιάδας) την οποία διηύθυνε ο π. Χαρίτων.
Καθ όλη την διάρκεια των εκδηλώσεων ήταν ανοικτό για το κοινό ένα από τα κελιά στο οποίο πρόσφατα αποκαλύφθηκε ψηφιδωτό δάπεδο ρωμαϊκών χρόνων, ενώ οι πιστοί είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και την εξέλιξη των εργασιών ανάδειξης της Ιεράς Μονής.
Η Ιερά Μονή Αγίας Πελαγίας η οποία από το 1997 έχει κριθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο χτίστηκε τον 17° αιώνα και ανακαινίστηκε δύο φορές, το 1613 και το 1795, σύμφωνα με τις επιγραφές.
Το 1856 φαίνεται ότι κατασκευάσθηκε το λίθινο τέμπλο του καθολικού. Η χρονολογία είναι γραμμένη στις εικόνες της Σταυρώσεως και των Αγίων Αποστόλων.
Το καθολικό της μονής είναι απλός τετρακιόνιος σταυροειδής, εγγεγραμμένος ναός με πλάγιους χορούς και κτιστό τέμπλο του 1856.Τα κελιά βρίσκονται στα δυτικά του καθολικού και αποτελούν κτίσμα σχήματος ορθογωνίου με τρεις χώρους διαμονής και ανοικτού εξώστη. Από τα κτίρια που διατηρούνται σήμερα το παλαιότερο χρονολογημένο είναι ο πυλώνας με το τοξωτό θύρωμα, ο οποίος φέρει τη χαραγμένη στο επίχρισμα επιγραφή «Σ/Σ/ 1894». Η Μονή κτίστηκε το 1894 και έχει κτιστεί στα ερείπια ρωμαϊκού κτιρίου, λείψανα του οποίου είναι εμφανή στον περίβολό της, ενώ πρόσφατα σε ένα από τα κελιά της αποκαλύφθηκε ψηφιδωτό δάπεδο ρωμαϊκών χρόνων.
Μέλος με Α.Μ. 13363
